Në të kaluarën e largët, dita ka zgjatur 19 orë, sepse Hëna ishte më afër Tokës. Shkencëtarët kanë shpjeguar se si distanca midis Hënës dhe Tokës dhe rrethanave të tjera natyrore ndikojnë në gjatësinë e ditës.
Gjeofizikani i Institutit të Gjeologjisë dhe Gjeofizikës të Akademisë së Shkencave Kineze Ross Mitchell deklaroi se me kalimin e kohës, siç tha ai, Hëna “vodhi” energjinë rrotulluese të Tokës për ta çuar atë më tej drejt orbitës, domethënë më larg nga Toka. Mitchell është autori kryesor i studimit mbi gjatësinë e ditës, i cili u botua në revistën shkencore Nature Geoscience.
“Shumica e modeleve të rrotullimit të Tokës tregojnë se gjatësia e ditës ishte më e shkurtër në të kaluarën,” tha Uwe Kirscher, bashkautor i studimit dhe bashkëpunëtor i Universitetit Curtin të Australisë, shkruan Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Megjithatë, Mitchell dhe Kirscher nuk vëzhguan ndryshime të qëndrueshme në gjatësinë e ditës në të kaluarën. Siç shkruan Jerusalem Post, dikur gjeologët përdornin gjurmë në shkëmbinj të veçantë sedimentarë për të matur gjatësinë e ditës. Gjegjësisht, mbi to kishte gjurmë të nivelit të baticës. Kjo bëri të mundur përcaktimin e numrit të orëve në ditë. Megjithatë, gjurmët e baticave janë të rralla, madje edhe ato që janë ruajtur shpesh diskutohen.
Ekziston një mënyrë tjetër për të vlerësuar gjatësinë e ditës. Ciklostratigrafia është një metodë gjeologjike në të cilën shtresat sedimentare ritmike përdoren për të zbuluar “ciklet e Milankoviqit” astronomikë që pasqyrojnë se si ndryshimet në orbitën dhe rrotullimin e Tokës ndikojnë në klimën.
“Dy “ciklet e Milankoviqit” – precesioni dhe animi – janë të lidhura me lëkundjen dhe animin e rrotullimit të Tokës në hapësirë. Rrotullimi më i shpejtë i Tokës në të kaluarën është i dukshëm në periudhën e precesionit dhe animit më të shkurtër”, tha Kirschner.
Një nga teoritë e paprovuara është se gjatësia e ditës është stabilizuar në të kaluarën e largët. Përveç baticave të oqeanit të shkaktuara nga ndikimi i Hënës, Toka ka edhe baticat diellore të lidhura me ngrohjen e atmosferës gjatë ditës. Baticat atmosferike të Diellit nuk janë aq të forta sa baticat e oqeanit, por nuk është gjithmonë kështu. Ndërsa Hëna ngadalëson rrotullimin e Tokës, Dielli e përshpejton atë.
“Në të kaluarën, këto dy forca kundërshtare bëheshin të barabarta me njëra-tjetrën, gjë që rezultoi që gjatësia e ditës të pushonte së ndryshuari dhe të qëndronte konstante për një periudhë të caktuar kohore”, theksoi Kirschner dhe pikërisht këtë e tregoi hulumtimi i përmendur.
Sipas tij, gjatësia e ditës pushoi së ndryshuari në 19 orë dhe kjo ndodhi një deri në dy miliardë vjet më parë, shkruan Jerusalem Post. /Katror.info
Përgatiti:
