Një anije mallrash e pajisur me vela të mëdha, unike të dizajnuara nga Britania me energji nga era, ka nisur udhëtimin e saj të parë.
Kompania detare Cargill, e cila ka marrë me qira anijen, shpreson se teknologjia do të ndihmojë industrinë të shkojë drejt një të ardhmeje më të gjelbër.
Përdorimi i velave WindWings me madhësi të krahut synon të reduktojë konsumin e karburantit dhe rrjedhimisht emetimin e karbonit gjatë transportit, shkruan BBC.
Mundesh me e lexu edhe…
Është vlerësuar se industria është përgjegjëse për rreth 2.1% të emetimeve totale të dioksidit të karbonit (CO2) në botë.
Udhëtimi i parë i Pyxis Ocean do të jetë nga Kina në Brazil – dhe do të ofrojë testin e parë në botën reale të teknologjisë së velave me erë.
Paloset kur anija është në port, e hapur kur është në det. Ato janë 37.5 metra të larta dhe janë ndërtuar nga i njëjti material si impiantet e erës për t’i bërë ato të qëndrueshme.
Mundësimi që një anije të fuqizohet nga era, në vend që të mbështetet vetëm në motorin e saj, mund të zvogëlojë emetimet e përgjithshme të një anijeje mallrash me 30% me kalimin e kohës.
Jan Dieleman, president i Cargill Ocean Transportation, tha se industria është në një “udhëtim drejt dekarbonizimit”. Ai pranoi se nuk ka “zgjidhje magjike”, por tha se kjo teknologji tregon se sa shpejt po ndryshojnë gjërat.
“Pesë apo gjashtë vjet më parë, nëse do t’i pyesnit njerëzit në sektorin detar për dekarbonizimin, ata do të kishin thënë ‘mirë, do të jetë shumë e vështirë, nuk e shoh se do të ndodhë së shpejti'”, tha ai për BBC.
“Pesë vjet më vonë, unë mendoj se narrativa ka ndryshuar plotësisht dhe të gjithë janë vërtet të bindur se duhet të kontribuojnë. Kjo është arsyeja pse, si një nga lojtarët më të mëdhenj, ne morëm një pjesë të rrezikut për të provuar gjërat dhe për ta shtyrë industrinë përpara.”
Anijes Pyxis Ocean do t’i duhen rreth gjashtë javë për të arritur në destinacionin e saj – por teknologjia që ajo përdor i ka rrënjët në diçka shumë më të shpejtë.
Ai u zhvillua nga kompania britanike BAR Technologies, e cila doli nga ekipi i Kupës së Amerikës 2017 të udhëhequr nga Sir Ben Ainslie, një kompeticion të cilit i referohen si “Formula 1 e deteve”.
“Ky është një nga projektet më të ngadalta që kemi bërë, por pa dyshim ndikimi të madh në planet”, tha për BBC prezantuesi John Cooper, i cili dikur ka punuar për ekipin e Formula 1 McLaren.
Ai beson se ky udhëtim do të jetë një pikë kthese për industrinë detare.
“Unë parashikoj që deri në vitin 2025, gjysma e anijeve të reja do të porositen me energji të erës,” tha ai.
“Arsyeja pse jam kaq i bindur janë kursimet tona – një ton e gjysmë karburant në ditë. Nëse vendosni katër krahë në një anije, kjo është gjashtë tonë karburant të kursyer, kjo është 20 tonë më pak CO2 – në ditë. Shifrat janë të marramendese”.
Inovacioni vjen nga Britania e Madhe, por vetë krahët janë bërë në Kinë. Cooper thotë se mungesa e mbështetjes së qeverisë në uljen e kostos së çelikut të importuar po e pengon kompaninë të arrijë këtu.
“Është turp, do të doja që ato të ishin bërë në Mbretërinë e Bashkuar”, tha ai për BBC.
Ekspertët thonë se energjia e erës është një zonë premtuese për kërkime, pasi industria detare përpiqet të reduktojë 837 milion ton CO2 që prodhon çdo vit.
Në korrik, ajo ra dakord të reduktojë emetimet e gazeve serrë në zero “deri ose rreth vitit 2050” – një premtim që kritikët e quajtën të padobishëm.
“Fuqia e erës mund të bëjë një ndryshim të madh,” thotë Dr. Simon Bullock, një studiues detar në Qendrën Kërkimore Tyndall të Universitetit të Mançesterit.
Ai tha se karburantet e reja më të pastra do të kërkojnë kohë për t’u zhvilluar “kështu që ne duhet të përdorim të gjitha masat operacionale në anijet ekzistuese – të tilla si përmirësimi i anijeve me vela, kite dhe rrotullues”.
“Në fund të fundit, ne kemi nevojë për lëndë djegëse pa karbon në të gjitha anijet, por ndërkohë është thelbësore që çdo udhëtim të bëhet sa më efikas që të jetë e mundur.” Shpejtësitë më të ulëta janë gjithashtu një pjesë kyçe e zgjidhjes”, tha ai për BBC.
Stephen Gordon, shefi ekzekutiv i firmës së mbledhjes së të dhënave detare Clarksons Research, ra dakord se teknologjitë e lidhura me erën po “fillojnë të funksionojnë”.
“Numri i anijeve që përdorin këtë teknologji është dyfishuar gjatë 12 muajve të fundit,” shpjegoi ai.
“Megjithatë, duhet theksuar se këto janë bazamente të ulëta. Në një flotë ndërkombëtare dhe librin e ri të porosive me më shumë se 110,000 anije, ne kemi të dhëna për më pak se 100 anije që përdorin teknologjinë e asistuar sot nga era.”
Edhe nëse ky numër rritet në mënyrë dramatike, teknologjia e erës mund të mos jetë e përshtatshme për të gjitha anijet, për shembull, ku velat ndërhyjnë në shkarkimin e kontejnerëve.
“Industria detare ende nuk ka një rrugë të qartë drejt dekarbonizimit dhe, duke pasur parasysh shkallën e sfidave dhe diversitetin e flotës botërore të anijeve, nuk ka gjasa që të ketë një zgjidhje të vetme për industrinë në afat të shkurtër dhe të mesëm”, parashikon Gordon.
Por John Cooper i BAR Technologies është më optimist, duke deklaruar se e ardhmja e krahëve me energji nga era është “shumë e ndritshme”.
Ai gjithashtu pranon se ndjen njëfarë kënaqësie me idenë se industria po kthehet në rrënjët e saj.
“Inxhinierët gjithmonë e urrejnë atë, por unë gjithmonë them se do të kthehemi në të ardhmen,” tha ai.
“Shpikja e motorëve të mëdhenj me djegie të brendshme shkatërroi rrugët tregtare dhe rrugët e lundrimit, dhe tani ne do të përpiqemi të bëjmë një kthesë në këtë trend, kthejmë atë prirje.”/Katror.info
Përgatiti:
