Arkeologët në Egjipt zbuluan një varrezë 3500-vjeçare ku ishte fshehur papirusi “Libri i të Vdekurve”.
Varreza, në Tuna al-Gebel në Egjiptin qendror, daton nga Mbretëria e Re (rreth 1550 deri në 1070 pes) dhe përmban mumie, sarkofagë, amuleta dhe figurina të shumta “shabti” (të quajtura edhe ushabti) që kishin për qëllim t’i “shërbejnë” të të ndjerit në jetën e përtejme, sipas një deklarate nga Ministria egjiptiane e Turizmit dhe Antikiteteve.
Papirusi “Libri i të vdekurve” i gjetur në varreza është 13 deri në 15 metra i gjatë. Arkeologët nga ministria kanë gërmuar vendin që nga viti 2017 dhe së fundmi kanë gjetur një varrezë.
“Libri i të vdekurve” është emri modern që u jepet teksteve të ndryshme që shërbenin për një sërë qëllimesh. Emri i dhënë këtyre teksteve nga egjiptianët e lashtë ndonjëherë përkthehet si “Libri që shfaqet ditën”. Kopjet e pjesëve nga “Libri i të Vdekurve” varrosen ndonjëherë me të ndjerin.
Njoftimi përmbante pak informacion për kopjen e sapogjetur të “Librit të të vdekurve”. Nuk është e qartë se çfarë tekstesh të sakta përmban ose me kë është varrosur. Asnjë foto e papirusit “Libri i të vdekurve” nuk është publikuar dhe anëtarët e ekipit që e zbuluan heshtin për momentin.
Shkencëtarët që nuk ishin të përfshirë në gërmime thanë se gjetja mund të ishte e rëndësishme.
“Është shumë e rrallë të gjesh një kopje të Librit të të Vdekurve në një varr ku ishte varrosur fillimisht”, tha Foy Scalf, një egjiptolog dhe kreu i arkivave kërkimore në Universitetin e Çikagos. “Pa foto është e vështirë të thuash më shumë dhe është e zakonshme të presësh për ndonjë njoftim zyrtar për të krijuar vlerësime solide”.
Lara Weiss, drejtore ekzekutive e Muzeut Roemer and Pelizaeus në Gjermani, e cila ka studiuar gjerësisht “Librin e të vdekurve”, tha për Live Science se “nëse është kaq i gjatë dhe i ruajtur mirë, sigurisht që është një zbulim i bujshëm”.
Arkeologët zbuluan gjithashtu arkivole dhe mumie të shumta në varrezat e sapozbuluara, duke përfshirë vajzën e Djehuty, një kryeprift i perëndisë Amon që jetoi më shumë se 3,500 vjet më parë, sipas njoftimit. Një arkivol tjetër duket se i përket një gruaje që ishte këngëtare në tempullin e Amunit, një hyjni e lidhur me diellin dhe qytetin antik të Tebës (Luxor i sotëm).
Në varreza ka pasur edhe shumë kavanoza në të cilat do të vendoseshin organet e të ndjerit, thuhet në njoftim. U gjetën edhe mbetje të sarkofagëve prej guri që përmbanin sënduk prej druri të të ndjerit. Gërmimet dhe analizat e mbetjeve janë në vazhdim. /Katror.info
Përgatiti:
