Program i pasur e pret Operën e Kosovës këtë sezon, por përvitshëm i vjen e njëjta sfidë. Edhe kësaj radhe i duhet angazhimi i përkohshëm i artistëve për realizimin e projekteve. Kërkohen 66 instrumentistë, numër ky që vlerësohet i paarritshëm për t’u plotësuar, veçmas në instrumente specifike si tuba, oboa e korno angleze. Problematikë është edhe buxheti për programin e Operës, për realizimin e të cilit kërkohet dyfishi i atij që është ndarë.
Është e pamundur të realizohet i gjithë programi i planifikuar për sezonin e sivjetmë të institucionit shtetëror operistik me buxhetin e ndarë. Kështu përshkruhet situata nga zëvendësuesi i drejtorit të Operës së Kosovës, Meriton Ferizi.
“Jemi të hendikepuar pasi këto para nuk janë vetëm për aktivitete, por edhe për pagesa të të angazhuarve, sepse institucionet e tjera i kanë të punësuar instrumentistët dhe buxheti neve na shkon në pagesa të të angazhuarve. Por ne, me kërkesa, gjithmonë kemi pasur mirëkuptim ku kemi marrë buxhet ekstra sado që kemi kërkuar. Dyfishi besoj që do të shkojë që të realizohen të gjitha këto aktivitete”, është shprehur ai duke paralajmëruar projektin e parë për sivjet. Ka thënë se kanë 450 mijë euro buxhet. Por, sipas Ligjit mbi ndarjet buxhetore të këtij viti, Opera posedon 92 mijë euro për paga dhe shtesa, 150 mijë euro për mallra dhe shërbime dhe 400 mijë euro për subvencione dhe transfere. E themeluar në gushtin e vitit 2021, Opera pos korepetiroeit dhe stafit administrativ s’ka ansambël të përhershëm. Funksionon si agjenci. Angazhon staf artistik për projekte.
Mundesh me e lexu edhe…
“Projekti i parë i Operës do të jetë me 21 maj kur do të jetë koncert simfonik. Në pjesën e parë soliste do të jetë Lule Elezi, ku për herë të parë luhet Sonata e Beethovenit, është si premierë botërore, për nder të kompozitorit, por të transkriptuar dhe të adaptuar për orkestër harqesh, që nuk është e zakonshme. Pjesa e dytë e programit është orkestrale operistike”, ka thënë Ferizi për KOHËN.
Ka bërë të ditur se sivjet sopranoja me nam në botë, Ermonela Jaho, është pjesë e repertorit me koncert solistik.
“Më 8 qershor është Ermonela Jaho. Pas Saimir Pirgut, vazhdon trendi i sjelljes së emrave që e ngrenë shumë më lart institucionin dhe imazhin e Kosovës, siç është edhe Jaho, soprano botërore. Menjëherë më pas është ‘Carmina Burana’ me Filharmoninë e Kosovës dhe Baletin Kombëtar, tri institucione që për herë të parë e sjellin në formë skenike kantatën. I gjithë Kori dhe Orkestra i bashkohen Filharmonisë, pra dyfishohen”, ka bërë të ditur Ferizi.
Pas “La Traviata” të Verdit e “Goca e Kaçanikut” të Rauf Dhomit si produksione madhore të Operës, këtyre dyjave u bashkohet në repertorin e institucionit opera “Carmen” e Bizet që pritet të shfaqet premierë në pjesën e dytë të vitit.
“Në pjesën e dytë të vitit ka gala-koncerte dhe një produksion operistik – ‘Carmen’ i Bizet, i cili pas 21 vjetësh shfaqet në Kosovë i inskenuar plotësisht. Si gjithmonë në fund të vitit, bashkë me Baletin Kombëtar e shfaqim ‘Arrëthyesin’ e Tchaikovskyt”, ka bërë të ditur Ferizi.
Tjetër angazhim i institucionit do të jetë edhe shfaqja premierë në Kosovë e operës “La Boheme” të Puccinit, e cila do të jepet fillimisht në Prizren e më pas në Prishtinë, në ambient të hapur. Produksioni është i huaj dhe Opera siguron instrumentistët dhe Korin e saj për këtë projekt.
Për realizimin e këtyre projekteve institucioni synon të harmonizojë një orkestër prej 66 instrumentistësh.
Prej disa ditësh është hapur konkursi për 22 violinistë, tetë viola, gjashtë violonçela, katër kontrabasë, tre flaute/pikolo, tri obo e korno angleze, tre klarinetë e bas klarinetë, tri pozita për fagot e kontrafagot, katër korno, tri trumbeta, po aq sa edhe trombonë, një tubë dhe tri pozita të hapura për perkusione.
Aplikuesit duhet të jenë instrumentistë profesionistë apo studentë të muzikës. Për të parët kërkohet CV dhe diploma përkatëse, ndërsa për studentët pos CV-së edhe një dëshmi studimi.
Komisioni vlerësues është i kryesuar nga dirigjenti Edon Ramadani me anëtarë violinistin Valbon Haxhibeqiri, klarinetisti Shkumbin Bajraktari, trombonisti Betim Krasniqi dhe kompozitori Drinor Zymberi.
Pritet që së shpejti të hapet edhe konkursi për koristë.
“Do të jetë një kalendar i ngjeshur dhe ky audicion i vë në lëvizje instrumentistët e koristët që t’i përgatisin partiturat e notat, sepse i pret një sezon i gjatë dhe i begatë”, ka thënë zëvendësuesi i drejtorit të Operës, Meriton Ferizi.
Ai e vlerëson të dobishëm këtë konkurs të parvjetshëm për rritjen e nivelit të orkestrës, përgjegjësisë, kualitetit.
“I gjen më të përgatitur pasi përgatiten para se të vijnë dhe i gjen më në formë për të përballuar projektet që vijnë të luajnë krahas emrave të mëdhenj siç, më 8 qershor për shembull do ta kemi Ermonela Jahon. Nuk mund të dalim me çfarëdo instrumentistë. Pas Orkestrës do të ketë audicione edhe për Kor”, është shprehur ai.
Ka bërë të ditur se edhe të angazhuarit e deritanishëm do t’i nënshtrohen audicionit për shkak se mund të ndërrojë pozicionimi i orkestrës. Por, sipas tij, sukses do të ishte po të siguroheshin 50 instrumentistë prej 66 sa kërkohen.
“Nuk besoj që përmbushet numri komplet, sepse nuk ka sasi të instrumentistëve kualitativë, pra të harqeve, ndërsa frymorë ka shumë, edhe komisioni do ta ketë problem të zgjedhë, sepse janë shumë në nivel, por ato që i ka mungesë edhe Filharmonia, i ftojmë me kohë nga Shqipëria dhe Maqedonia. Për shembull oboa nuk kemi fare. Është problem të bëhen 22 violina, por shkon te 80-përqindëshi, të tjerat edhe na konvenon t’i marrim më me përvojë”, ka thënë ai.
Në koncertin e Ermonela Jahos do të ketë instrumentistë jashtë formacionit të përkohshëm të Operës.
“Tek Ermonela Jaho do të ketë instrumentistë të shquar edhe nga Italia pasi ajo është emër i madh dhe nuk rrezikon me instrumentistë”, ka thënë Ferizi tutje.
Vitin e kaluar institucioni pati angazhuar trupën e përkohshme të përbërë prej 55 instrumentistëve dhe 40 koristëve.
Hapësira për zhvillimin e aktiviteteve sërish është sfida kryesore. Institucioni do të shfrytëzojë Pallatin e Rinisë dhe Sporteve, përkatësisht Atelienë dhe sallën e djegur.
Për këtë vit institucioni shpresonte që buxheti të kapte shifrën prej një milion eurosh, ani pse në Ligjin për ndarjet buxhetore të buxhetit të Republikës së Kosovës për vitin 2025 është larg kësaj shume.
Vitin e kaluar suksesi më i madh i shënuar ka qenë momenti historik në skenën e operës në Kosovë: inskenimi i parë i “Gocës së Kaçanikut” në vendin e origjinës. Erdhi 45 vjet pas atij të 1979-s në Tiranë. U dha premierë më 23 shkurt, ndërsa reprizën e parë e pati dy ditë më pas. Rrugëtoi edhe në Gjakovë, në shtëpinë e kulturës “Asim Vokshi”, në një sallë e skenë që i plotëson kushtet shumë më mirë se ajo private në periferi të Prishtinës, ku e pati premierën e më pas edhe në një teatër të vërtetë opere në Tiranë./KOHA/Katror.info
Përgatiti:
